بهینه ‏سازی پارامترهای موثر بر انحلال میکروبی مس از کانسنگ سولفیدی کم‏عیار مجتمع مس شهر بابک

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

• سامان بیک زاده نوعی
• سعید شیبانی
• فرشته رشچی

دانشگاه تهران

10.22067/ma.v31i1.70970

چکیده

در این تحقیق، عوامل موثر بر انحلال میکروبی مس از کانسنگ سولفیدی کم‏عیار معدن مس شهربابک با طراحی آزمایش به روش سطح پاسخ ارزیابی شده است. از باکتری‏های مزوفیل اسیدی تیوباسیلوس فرواکسیدان و تیوباسیلوس تیواکسیدان استفاده شده است. غربال‏گری پارامترها به روش دوفاکتوریل صورت گرفت. بهینه‏سازی انحلال مس به روش سطح پاسخ بررسی شد. تاثیر جداگانه هر یک از پارامترها مانند نسبت جامد به مایع، درصد باکتری اسیدیتیوباسیلوس تیواکسیدان و میزان آهن دو ظرفیتی علاوه بر برهم کنش‏ آنها بر روی انحلال میکروبی مس بررسی شد. شرایط بهینه با استفاده از تحلیل آماری و تحلیل واریانس (ANOVA) مشخص شد. نسبت جامد به مایع 55/7 گرم بر میلی‏لیتر، 80 درصد باکتری اسیدیتیوباسیلوس تیواکسیدان و میزان آهن 20 گرم بر لیتر به عنوان شرایط بهینه منجر به استحصال 40/99 درصد مس گردید. همچنین تاثیر پارامترهای انتخابی بر انحلال مس مدل‏سازی شد و متغیر درصد باکتری T.t بیشترین تاثیر را بر انحلال مس دارد. تحلیل آماری نشان داد که مدل به خوبی با نتایج تجربی مطابقت دارد.

کلیدواژه‌ها

• مس
• انحلال میکروبی
• کانسنگ سولفیدی
• طراحی آزمایش

---

عنوان مقاله [English]

Optimization of Effective Parameters on Copper Bioleaching from Low-Garde Sulfide Ore from Shahrbabak Copper Complex

نویسندگان [English]

• Saman Beikzadeh Noee
• Saeed Sheibani
• Fereshteh Rashchi

University of Tehran

چکیده [English]

In this paper, the effective parameters on bioleaching of copper from low grade copper-sulfide ore from Shahrbabak copper complex were investigated using design of experiments. Mesophelic bacteria of A. ferrooxidans (T.f) and A. thiooxidans (T.t) were used. A two-factorial methodology was used to find the effective parameters. Response surface methodology was applied to optimize the leaching of copper. The individual effects and possible interactions of pulp density, percent of T.t bacteria and amount of Fe on the bioleaching of copper were investigated. The optimum conditions were determined using statistical analysis and analysis of variance (ANOVA). The optimum conditions for the copper recovery of 99.4% were pulp density of 7.55 g/mL, 80% of T.t bacteria and 20 g/L of Fe. Also, the most effective factor for the copper recovery was the percent of T.t bacteria. Furthermore, the statistical analysis indicates that the model fits the experimental data well.

کلیدواژه‌ها [English]

• copper
• Bioleaching
• Sulfide ore
• Design of Experiments

مراجع

1. Ahmadi A., Schaffie M., Petersen J., Schippers A. and Ranjbar M., "Conventional and electrochemical bioleaching of chalcopyrite concentrates by moderately thermophilic bacteria at high pulp density", Hydrometallurgy, Vol. 106, pp. 84-92, (2011).
2. Muñoz J.A., Dreisinger D.B., Cooper W.C. and Young S.K., "Silver-catalyzed bioleaching of low-grade copper ores. Part I: shake flasks tests", Hydrometallurgy, Vol. 88, pp. 3-18, (2007).
3. Lee J., Acar S., Doerr D.L. and Brierley J.A., "Comparative bioleaching and mineralogy of composited sulfide ores containing enargite, covellite and chalcocite by mesophilic and thermophilic microorganisms", Hydrometallurgy, Vol. 105, pp. 213-221, (2011).
4. Muravyov M.I., Fomchenko N.V. and Kondrateva T.F., "Biohydrometallurgical technology of copper recovery from a complex copper concentrate", Prikladnaya Biokhimiya i Mikrobiologiya, Vol. 47, pp. 663-671, (2007).
5. لطفعلیان م. ، رنجبر م.، فضائلی پور م.ح.، شفیعی م.، منافی ز.، "افزایش بازیابی مس در بیولیچینگ کنسانتره کالکوپیریتی با کنترل الکتروشیمیایی پتانسیل پالپ در حالت پیوسته" نشریه علوم و مهندسی جداسازی، دوره 7، 35-43، (1394).
6. Demergasso C.S., Galleguillos P.A., Escudero G., Zepeda L.V., Castillo D. and Casamayor E.O., "Molecular characterization of microbial populations in a low-grade copper ore bioleaching test heap", Hydrometallurgy, Vol. 80, pp. 241-253, (2005).
7. Brandle H., "Microbial leaching of metals", Biotechnology, Vol. 10, pp. 191-224, (2001).
8. وقار ر.، اولیازاده م.، وقار م.ر.، "فناوری میکروبی در متالورژی"، تهران: دانشگاه صنایع و معادن ایران، (1379).
9. Brombacher C., Bachon R., Brand H., "Biohydrometallurgical processing of solids: a patent review", Applied Microbiology and Biotechnology, Vol. 48, pp. 577-587, (1997).
10. Wang J., Zhu S., Zhang Y., Zhao H., Hu M., Yang C., Qin W. and Qiu G., "Bioleaching of low­grade copper sulfide ores by Acidithiobacillus ferrooxidans and Acidithiobacillus thiooxidans", Journal of Central South University, Vol. 21, pp. 728-734, (2014).
11. Akcil A., Ciftci H. and Deveci H., "Role and contribution of pure and mixed cultures of mesophiles in bioleaching of a pyritic chalcopyrite concentrate", Journal of Minerals Engineering, Vol. 20, pp. 310-318, (2007).
12. Pradhan N., Nathsarma K.C., Rao K.S., Sukla L.B. and Mishra B.K., "Heap bioleaching of chalcopyrite: A review", Minerals Engineering, Vol. 21, pp. 355-365, (2008).
13. Manafi Z., Abdollahi H. and Tuovinen O.H., "Shake flask and column bioleaching of a pyritic porphyry copper sulphide ore", International Journal of Mineral Processing, Vol. 119, pp. 16-20, (2013).
14. Wang Y., Su L.J., Zeng W., Qiu G., Wan L., Chen X. and Zhou H., "Optimization of copper extraction for bioleaching of complex Cu-polymetallic concentrate by moderate thermophiles", Transactions of Nonferrous Metals Society of China, Vol. 24, pp. 1161-1170, (2014).
15. Pogliani C., Fetsis P. and Donati E., "Bioleaching of copper sulphide ore by pure and mixed cultures of mesophilic bacteria", Hydrometallurgy, Vol. 87, pp. 275-281, (2005).
16. Yang Y., Diao M., Liu K., Qian L. and Qiu G., "Column bioleaching of low­grade copper ore by Acidithiobacillus ferrooxidans in pure and mixed cultures with a heterotrophic acidophile Acidiphilium sp", Hydrometallurgy, Vol. 131/132, pp. 93-98, (2013).
17. Montgomery D.C., "Design and Analysis of Experiments", 8th Edition, John Wiley & Sons, Incorporated, (2013).