%0 Journal Article %T فلزگری کهن و استحصال مس در محوطه‌ی باستانی هفت تپّه‌ی خوزستان، هزاره‌ی دوم قبل از میلاد %J مهندسی متالورژی و مواد %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2008-7462 %A عودباشی, امید %A امامی, سید محمد امین %A احمدی, حسین %A دوامی, پرویز %D 2014 %\ 09/23/2014 %V 25 %N 2 %P - %! فلزگری کهن و استحصال مس در محوطه‌ی باستانی هفت تپّه‌ی خوزستان، هزاره‌ی دوم قبل از میلاد %K فلزگری کهن %K هفت تپّه %K مات مس %K تشویه %K آلیاژسازی %K برنز %K تاب‌کاری %R 10.22067/ma.v25i2.38893 %X در این مقاله، به مطالعه‌ی شواهد و بقایای فلزگری کشف شده در محوطه‌ی باستانی هفت تپّه (قرن 14 قبل از میلاد) و همچنین، شناسایی بقایای فلزگری کهن بر اساس مطالعات آزمایشگاهی پرداخته شده است. برای آنالیز ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های ساختاری بقایای فلزگری کهن در محوطه‌ی هفت تپّه‌ی خوزستان، از روش‌های آنالیز SEM-EDS و متالوگرافی استفاده شد. نتایج نشان دادند که فرایند فلزکاری در هفت تپّه به‌منظور استخراج مس از سنگ معدن‌های سولفیدی انجام می‌شده است. این فرایند با تشکیل مات در مسِ استخراج شده همراه بوده است و مخلوط مات و مس به‌وسیله فرایند تشویه، خالص‌سازی و برای ساخت اشیاء آماده می‌شده است. بر اساس نتایج حاصل از آزمون‌ها، اشیای مجموعه‌ی هفت تپّه از آلیاژ مس و سرب و در مواردی، از آلیاژ برنز ساخته شده‌اند. در بعضی از نمونه‌ها، نیکل و روی به‌عنوان ناخالصی‌های فلزی شناسایی شده‌اند. مطالعات ریزساختاری بر روی نمونه‌های اشیاء نشان دادند که برای شکل‌دهی نهایی آن‌ها پس از ریخته‌گری، از عملیّات چکش‌کاری سرد و تاب‌کاری استفاده می‌شده است. %U https://jmme.um.ac.ir/article_29709_86452368788630be973c26b54898da47.pdf